Πολιτισμός στην κοιλάδα της αφθονίας
Η περιοχή του Βαρυπέτρου, που είναι μία από τις πλέον εύφορες περιοχές της Κρήτης, αποτέλεσε τη γη της επαγγελίας για τους Θερισιανούς και Σφακιανούς, οι οποίοι άρχισαν να κατέβαίνουν στα πεδινά των Χανίων μετά την έκδοση του μεταρρυθμιστικού Χατ-ι χουμαγιούν* του 1856. (* Είδος αυτοκρατορικού διατάγματος που εξέδιδε ο σουλτάνος)
Κατοίκησαν κυρίως στους οικισμούς Βαρύπετρο και Μυλωνιανά και έφεραν μαζί τους την κουλτούρα του ριζίτη-πολεμιστή.
Αρκετά χρόνια αργότερα τους ακολούθησαν Χριστιανοί από τη Μικρά Ασία με την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1923. Εγκαταστάθηκαν στους οικισμούς Λυγιδέ και Ποτιστήρια και έφεραν μαζί τους την κουλτούρα του Ίωνα της ανατολής, αλλά και την πίκρα του ξεριζωμένου.
Μετά τον πόλεμο, η κοιλάδα του Βαρυπέτρου αναπτύχθηκε αγροτικά και με την ολοκλήρωση του μεγάλου αναδασμού στις αρχές της δεκαετίας του ‘70, νέες μορφές εκμετάλλευσης γης απογείωσαν οικονομικά την περιοχή. Στην περιοχή ευδοκιμούν όλα τα αγροτικά προϊόντα, διάφορες ποικιλίες ελιάς, πορτοκαλιάς, μανταρινιάς, αβοκάντο κ.α., με σημαντική παραγωγή και ανώτερη ποιότητα.
Την ίδια εποχή δημιουργήθηκε και ο πολιτιστικός σύλλογος Βαρυπέτρου, από τους κατοίκους της παλιάς κοινοτητας Βαρυπέτρου, η οποία περιλάμβανε και τους οικισμούς του Λυγιδέ (ΒΑ), του Μαρμαρά (Β), των Μυλωνιανών(Δυτικά), της Όασης (Β) και των Ποτιστηριών (ΒΑ).
Η πρώην κοινότητα Βαρυπέτρου βρίσκεται σε απόσταση οκτώ χιλιομέτρων από την πόλη των Χανίων και περιβάλλεται νοτίως από τους λόφους Καστέλλι, Κουβάρα και Ντέμπλα, με δυνατότητα πρόσβασης από ορεινό μονοπάτι προς το Θέρισο (ΝΑ) και τα Μεσκλά (ΝΔ)
Η κοιλάδα του Βαρυπέτρου είναι λεκάνη απορροής του υδάτινου πλούτου των Λευκών Ορέων κυρίως προς την Λίμνη της Αγυιάς. Οι ταμιευτήρες της Αγυιάς, μαζί με νέες γεωτρήσεις στην περιοχή των Μυλωνιανών, σε συνδυασμό και με άλλα εγγειοβελτιωτικά έργα, υδρεύουν και αρδεύουν σχεδόν ολόκληρο τον βόρειο άξονα του νομού μας.
Προς το τέλος του 20ου αιώνα οι οικονομικές συνθήκες της εποχής έφεραν ένα ακόμα κύμα κατοίκων (ανομοιογενές αυτή τη φορά) ανεβάζοντας των αριθμό των κατοίκων στους 1.800.
Οι νέες οικονομικές συνθήκες, το ιδιαίτερο ανάγλυφο της περιοχής, η μεγάλη έκταση και η γειτνίαση της παλιάς κοινότητας με την πόλη των Χανίων έθεσαν θέματα νέων εκμεταλλεύσεων της μέχρι τότε καθαρά αγροτικής γης . Χώροι ιστορικοί-αρχαιολογικοί-θρησκευτικοί “ταίριαξαν “ (όχι πάντα με επιτυχία) με χώρους αναψυχής πολύ μεγάλης κλίμακας.Την ίδια περίοδο, νέες διοικητικές δομές κατάργησαν τις παλιές κοινότητες κι έτσι χάθηκε η άμεση επικοινωνία τοπικής αυτοδιοίκησης με τα τοπικά προβλήματα. Ευτυχώς, η λεκάνη απορροής των υδάτων που υδρεύουν ολόκληρη την πόλη, ο χαρακτηρισμός της γης ως υψηλής παραγωγικότητας και οι νόμοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μάς απέτρεψαν από το να ακολουθήσουμε οικονομικά μοντέλα της παλιάς Ελλάδας, όπου όλες οι οχλούσες δραστηριότητες κάθε πρωτεύουσας μαζεύονταν στη διπλανή απ’ αυτήν κοιλάδα, με τα γνωστά αποτελέσματα (βλέπε τη σχέση Αθήνας-Ασπρόπυργου κλπ).
Και ο πολιτισμός ; Έχει θέση ένα πολιτιστικό σχήμα (στην περίπτωσή μας ο πολιτιστικός σύλλογος Βαρυπέτρου) μέσα σ’ ένα μεγάλο δήμο, ο οποίος προσφέρει πλήθος πολιτιστικών εκδηλώσεων και μάλιστα δωρεάν ; Η ελληνική, αλλά και η ευρωπαϊκή εμπειρία μάς έχει δείξει ότι όσο μεγαλώνουν οι διοικητικές περιφέρειες, οι μη ομογενοποιημένες ανάγκες των κατοίκων τους δημιουργούν πολλά γκέτο, με τα γνωστά προβλήματα που τα ακολουθούν (βλέπε δυτικές συνοικίες της Αθήνας, αλλά και του Παρισιού κ.α.)
Η πολιτιστική κληρονομιά είναι μοναδική και αναντικατάστατη, γεγονός το οποίο επιφορτίζει τον σύλλογό μας με την ευθύνη της διατήρησης και διαφύλαξής της. Ο πολιτιστικός σύλλογος Βαρυπέτρου προσπαθεί να καλύψει τις ανάγκες των κατοίκων για επαφή με την παράδοση και παράλληλα να ακολουθήσει τη νεολαία στις προκλήσεις που θέτει το νέο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον.
Ευτυχώς, η νέα γενιά μπαίνει δυναμικά στο κοινωνικό γίγνεσθαι με διακρίσεις διεθνούς επιπέδου σε αθλητικό, μαθησιακό και επιχειρηματικό τομέα. Η εξωστρέφεια και η αγάπη της προς τις νέες τεχνολογίες μάς δείχνει τον δρόμο για τον νέο ρόλο του πολιτιστικού συλλόγου της περιοχής μας. Τα νέα προγράμματα του συλλόγου είναι προσανατολισμένα προς αυτή την κατεύθυνση.Εκδρομές, νέα αντίληψη του κόσμου μας, νέοι τρόποι προώθησης των προϊόντων της εύφορης κοιλάδας, νέες τεχνολογίες δίπλα σε προγράμματα παράδοσης από έναν πολιτιστικό σύλλογο ανοιχτό, που στις δράσεις του μπορεί να συμμετέχει όποιος πολίτης επιθυμεί.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Μικρή γνωριμία με τον τόπο μας:
Θα ξεκινήσουμε από τα ανατολικά του χωριού, όπου τα ιστορικά χαλάσματα του μοναστηριού της Αγίας Κυριακής ήταν ο αγαπημένος προορισμός των κατοίκων της πρώην κοινότητας Βαρυπέτρου. Κάθε χρόνο στις 7 Ιουλίου η εγκαταλειμμένη μονή ένωνε τους προσκυνητές από όλα τα χωριά, απ’ όπου έρχονταν με τα πόδια, ανάμεσα από αμπελώνες,για να γιορτάσουν το πρώτο πανηγύρι του καλοκαιριού. Αντίδωρο, λίγος άρτος και ό,τι φαγητό έφερναν οι προσκυνητές στο κουνέτο ήταν αρκετά για να δημιουργηθούν παρέες με πανηγυρική διάθεση και μετά το τέλος την λειτουργίας να συμφάγουν κάτω από αιωνόβιες ελιές.Η “εξερεύνηση” στα σπηλαιώδη παρεκκλήσια, οι μνήμες επαναστατών που εδώ έβρισκαν καταφύγιο την περίοδο της Τουρκοκρατίας, αλλά και η πρώτη μεγάλη παγκρήτια συνέλευση που έγινε το 1866, έδιναν στην γιορτή μια άλλη διάσταση.
Τη δεκαετία του ‘90 το μετόχι περνά στη γυναικεία Μονή της Χρυσοπηγής. Το παλαιό μοναστήρι αναστηλώθηκε και προστέθηκε ένα νέο αυτόνομο συγκρότημα κτιρίων στο βουνό, με τον Ι.Ν. της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος στο κέντρο του. Ευλογήθηκε και εγκαινιάστηκε από τον Οικουμενικό Πατριάρχη, κ. Βαρθολομαίο, το 2002.
Η περιοχή του μοναστηριού αποτελεί ιδιαίτερο και εντυπωσιακό αξιοθέατο για εκατοντάδες επισκέπτες καθημερινά, ιδίως την καλοκαιρινή περίοδο. Έχει να μας προτείνει έναν εκπληκτικό περίπατο στην πλούσια βλάστηση της περιοχής, τα πολλά σπηλαιώδη παρεκκλήσια, στα οποία οδηγούν λιθόστρωτα μονοπάτια , το μικρό φαράγγι με το ποτάμι και ένα αναστηλωμένο ελαιοτριβείο του 16ου αιώνα. Για τη βελτίωση της οικολογικής μας συνείδησης η μονή στεγάζει το Κέντρο Ορθοδοξίας και Οικολογίας, όπου πραγματοποιούνται τα εκπαιδευτικά περιβαλλοντικά προγράμματά της
Λίγα μέτρα από τα νεότερα κτίσματα του ναού του Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος Κάστελος, με δύο αρχαιολογικές ζώνες και οικιστική δραστηριότητα από τα Μινωικά έως τα Βυζαντινά χρόνια,σε ιδιαίτερη θέση και θέα προς τη βόρεια ακτή του νησιού και την πόλη των Χανίων.Τα σωζόμενα μισογκρεμισμένα τείχη περικλείουν μια μεγάλη έκταση 400 στρεμμάτων περίπου. Στο εσωτερικό διακρίνονται οχυρωματικός περίβολος με εντυπωσιακές διαστάσεις, ακρόπολη με τις οχυρώσεις της, ερείπια μικρής εκκλησίας (Αγία Τριάδα), κινστέρνα ορθογώνια με θολωτή οροφή κ.α.
Δυστυχώς, παρά τα σημαντικά ευρήματα, ο χώρος έχει εγκαταλειφθεί από την αρχαιολογία κι αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη δύσκολη (και σε μερικά χρόνια αδύνατη) πρόσβαση σ ‘ αυτόν.
Νότια, στους λόφους που περιβάλλουν την παλιά κοινότητα, στη θέση Ντέμπλα και σε υψόμετρο 500 μέτρων, υπάρχει εξέδρα απογείωσης για αλεξίπτωτο πλαγιάς.Η μαγευτική θέα από τον Σταυρό Ακρωτηρίου έως τους λόφους πάνω από το Πατελάρι και η συχνή εμφάνιση γυπαετών που πετάνε μαζί τους, αποτελεί πόλο έλξης για αιωροπτεριστές από όλο τον κόσμο.
Τους καλοκαιρινούς μήνες κυριαρχεί το waterpark ΛΙΜΝΟΥΠΟΛΗ.Το υδάτινο πάρκο, έκτασης 65.000 τμ., είναι ένας μοναδικός προορισμός, που συνδυάζει την οικογενειακή ψυχαγωγία με τη χαλάρωση. Μεγάλη κεντρική πισίνα 1500 τ.μ., με βαθύτερο σημείο 3.80 μ., δίνει την αίσθηση ότι κολυμπάτε στη θάλασσα. Για τους λάτρεις της περιπέτειας υπάρχουν νεροτσουλήθρες, όπως η μαύρη τρύπα, νεροτσουλήθρες ελεύθερης πτώσης, η πλεξούδα, το τρελό ποτάμι, το ουράνιο τόξο και 2 ακόμα γιγάντιες νεροτσουλήθρες. Το πάρκο διαθέτει,επίσης, μια ξεχωριστή παιδική πισίνα με πολύχρωμες νεροτσουλήθρες και τεχνητό ποτάμι (μήκους 206 μέτρων !). Παιχνίδια με το νερό για ολόκληρη την οικογένεια !
Τέλος, η ΛΙΜΝΟΥΠΟΛΗ διαθέτει χώρους υψηλής αισθητικής για κάθε ιδιαίτερη εκδήλωση της ζωής σας
Ξεχωριστή θέση στις καρδιές των κατοίκων έχει η αθλητική ομάδα της περιοχής, με τμήματα ποδοσφαίρου ανδρών και γυναικών, Α.Ο. ΧΑΛΗΣ .
Το 1928, με τη συμβολή του Ελευθερίου Βενιζέλου, εμφανίζεται ο Αθλητικός Όμιλος Βαρυπέτρου στην περιοχή του σημερινού Βαρυπέτρου, προς τιμήν του Θερισιανού ήρωα,ΒασιλείουΧάλη. .
Η πρώτη επίσημη καταγραφή του Αθλητικού Ομίλου Βαρυπέτρου "Χάλης" , σύμφωνα με το ιδρυτικό καταστατικό του, τοποθετείται στις 15 /05/1972, αλλά η πρώτη επίσημη εμφάνιση σε πρωτάθλημα της Ένωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων Χανίων έγινε τελικά το 1992-93. Ο Α.Ο. Χάλης διατηρεί ακαδημίες ποδοσφαίρου ανδρών και γυναικών, όπου, σ’ ένα κλίμα καθαρά οικογενειακό, τα μικρά παιδιά μαθαίνουν να αθλούνται.Παραλληλα, ομάδες ανδρών και γυναικών διακρίνονται στα τοπικά πρωταθλήματα
Κέντρο ιππασίας Πήγασος
Το "Κέντρο Ιππασίας Πήγασος" είναι ένας ιδιαίτερος χώρος Αθλητισμού, Αναψυχής και “Πολιτισμού των Αλόγων”, μάς λέει η υπεύθυνη του χώρου.
“Πολιτισμός των αλόγων ΄΄!!!
Όλοι ξέρουμε τον περίφημο φτερωτό Πήγασο του Περσέα, αλλά εδώ μάλλον εννοούν τον μεταγενέστερο Πήγασο, ο οποίος θεωρήθηκε άλογο των Μουσών, που ίππευαν οι ποιητές και πετούσαν μαζί του ψηλά στο καλλιτεχνικό στερέωμα …ή… μήπως εννοούν τη μοναδική σχέση που αναπτύσσει κάθε άνθρωπος με το μικρό παιδί που λέγεται άλογο ;;;
Βρισκόμαστε στην Όαση Βαρυπέτρου, μόλις 5 χιλιόμετρα από την πόλη των Χανίων. Στον χώρο κυριαρχεί η ομορφιά της φύσης και η μεγαλοπρέπεια των αλόγων.
*Ελεύθερη Ιππασία για όλες τις ηλικίες, χαρίζουν στιγμές χαλάρωσης, ξεγνοιασιάς και ελευθερίας.
*Μαθήματα Θεραπευτικής Ιππασίας ατόμων με ειδικές ανάγκες από ειδικά καταρτισμένο προσωπικό.
*Μαθήματα Παιγνιώδους Ιππασίας από ειδικευμένο προσωπικό για τους μικρούς μας φίλους.
*Ειδικά προγράμματα διαδραστικών παιχνιδιών για σχολικές – ομαδικές εκδρομές.
Σκοπός όλων των μαθημάτων είναι η εξοικείωση των παιδιών με τη φύση και τη φροντίδα του αλόγου, η ανάπτυξη κινητικών και γνωστικών δεξιοτήτων, καθώς και θετικής συμπεριφοράς με τη βοήθεια του ειδικευμένου προσωπικού .
Και όταν όλα αυτά τελειώσουν και νυχτώσει, σηκώστε το βλέμμα σας προς τον ξάστερο ουρανό της περιοχής για να δείτε την αιώνια θέση που έδωσαν οι θεοί σ’αυτό το άλογο, “δημιουργώντας” τον Αστερισμό του Πήγασου.
Μία μεγάλη πίστα καρτ έρχεται να συμπληρώσει τους χώρους αθλητισμού και αναψυχής της περιοχής μας. Καλοσχεδιασμένη πίστα αγώνων καρτ, με επαρκή ευθεία και κατωφέρεια για μέγιστη δυνατή ταχύτητα, με όμορφες στροφές και φουρκέτες στην άνοδο. Ιδανικός χώρος για αγώνες καρτ, αυτοκινήτων, μηχανών, αλλά και “αθόρυβους“ αγώνες με ποδήλατα.
Χώρος καφετέριας, μικρά άλογα Πόνυ για τα μικρότερα μέλη της παρέας, σκοποβολή για τους μεγαλύτερους.
Ένας πλήρης χώρος διασκέδασης και αναψυχής για ολόκληρη την οικογένεια.
Λίγα λόγια για τον Σύλλογο
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος με την επωνυμία
«ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΒΑΡΥΠΕΤΡΟΥ»
έχει έδρα το Βαρύπετρο του Δήμου Χανίων και στεγάζεται σε ιδιόκτητο κτίριο. Λειτουργεί βάσει καταστατικού εγκεκριμένου από τις δικαστικές αρχές του Ν. Χανίων.
Σκοποί του Συλλόγου είναι:
- Συμβολή στη μορφωτική και εκπολιτιστική καλλιέργεια του τόπου
- Ανάπτυξη των σχέσεων με άλλους συλλόγους και συνεργασία με αυτούς για κοινές πολιτιστικές δράσεις
- Ο εξωραϊσμός του τόπου
- Συγκέντρωση λαογραφικού υλικού και διατήρηση των ηθών και εθίμων της περιοχής
- Τόνωση της πνευματικής κίνησης του τόπου με την αξιοποίηση και συνεργασία των επιστημόνων, φοιτητών και γενικά των μορφωμένων μελών του συλλόγου
- Συνεργασία με επιστημονικούς, πνευματικούς φορείς ή οργανώσεις, οργανισμούς, συνδέσμους, ενώσεις ή ομοσπονδίες
- Παροχή κάθε δυνατής υποστήριξης των μελών του Γενικότερα στόχος του συλλόγου είναι η ανάπτυξη της φιλίας, κοινωνικότητας, αμοιβαίας υποστήριξης, αλληλεγγύης και συνεργασίας μεταξύ των κατοίκων των γύρω χωριών περιοχής μέσα από την ανάληψη συγκεκριμένων δράσεων και πρωτοβουλιών. Αυτές μπορεί να είναι:
- Οργάνωση ψυχαγωγικών, μορφωτικών, πολιτιστικών δραστηριοτήτων- δράσεων-εκδηλώσεων
- Δημιουργία χορωδίας
- Υλοποίηση επιστημονικών – πολιτιστικών ημερίδων
- Δημιουργία δανειστικής βιβλιοθήκης
- Δημιουργία τμήματος παραδοσιακών χορών
- Οργάνωση θεατρικής ομάδας
- Δημιουργία τμήματος φωτογραφίας
- Καθιέρωση θεσμού « ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΒΑΡΥΠΕΤΡΟΥ», που θα απονέμεται με ομόφωνη του ΔΣ σε άτομα καταγόμενα από την Δημοτική Ενότητα Βαρυπέτρου διακεκριμένα για την επιστημονική, πνευματική, πολιτική, πατριωτική, αθλητική ή και κάθε άλλη αξιόλογη δράση